Wat maakt beeldhouwen zo waardevol. Naast dat het fijn is om te doen en het me altijd weer dichter bij mezelf brengt, ervaar ik dat het proces van het bewerken van een steen je nog veel meer oplevert. Je bewustzijn en intentie uitdrukken in een vorm maakt dat het daardoor tastbaar en zichtbaar in de fysieke realiteit gebracht wordt. Een beetje zoals toveren; je manifesteert en symboliseert en dat geeft aantrekkingskracht. In onderstaand artikel ga ik dieper in op dat proces om het daarmee te duiden en de aantrekkelijkheid ervan te etaleren. In de leergang leiderschap in beeld die van 5 t/m 9 juli gegeven wordt (zie Centrum Systemisch Leiderschap ) kun je die aantrekkelijkheid zelf ervaren.

Stel dat je iets wilt. Meer kracht bijvoorbeeld. Of meer ruimte. In ieder geval is er verschil tussen wens en werkelijkheid en is het jouw bedoeling dat meer in overeenstemming te krijgen. De eerste stap is om je aandacht en bewustzijn daarop te richten. In wezen is alles namelijk energie, informatie en bewustzijn in continue transformatie (lees daarover meer bij Hans Andeweg, Rupert Sheldrake, of Lynn Mc Taggart). 

Van alle kanten worden we daarom aangespoord om ons bewustzijn te richten op goede intenties en daarmee het ‘goede’ leven te leiden. Goed voor ons persoonlijk en beter nog voor het welzijn van het grote geheel. Hierin het voortouw nemen is de kern van leiderschap. Religies en wijze mannen en vrouwen sporen ons daar al duizenden jaren toe aan, cursussen mindfulness zijn er in overvloed en ook de wetenschap zoals de kwantumfysica komt steeds meer tot de conclusie dat wij, in resonantie met het alomvattende bewustzijn waarvan wij deel uitmaken, de wereld der verschijnselen kunnen beïnvloeden. Dat het zelfs ook onze taak is om dat te doen en daarmee het geheel beter te maken. Denk bijvoorbeeld aan de euforie die je kunt ervaren als je naar de sterrenhemel kijkt. Door het besef deel uit te maken van iets wat groter is dan jijzelf kun je je volledig en heel voelen en komt het beste in je naar boven. Je voelt levenskracht die zich wil uitdrukken.

Die levenskracht van jouw intentie, vraag of thema vormgeven in een beeld, zet het meer in de realiteit. Je bent het aan het manifesteren in de fysieke wereld. En de mens onderscheidt zich daarin. Alleen de mens kan creëren verbeelden; samenhangen, situaties, gedachten en gevoelens in vorm, kleur, klank en beweging beleven en vormgeven. Je neemt afstand van de werkelijkheid zoals je die tot nu toe kent en voegt er nieuwe mogelijkheid en waarde aan toe door resonantie met het grotere geheel; het collectieve veld van informatie en energie waar wij allemaal deel van uitmaken. Door durven, zoeken, uitproberen, samen verkennen en uitwisselen ontstaat er iets nieuws wat in een tastbare vorm wordt gesymboliseerd en weergegeven. En draagt het daarmee een grote kracht in zich. 

In leiderschap, waar elke keuze in relatie staat en effect heeft op andere delen in de grotere context, is dit een essentieel proces. De moed hebben om even stil te staan op de ‘plek der moeite’ en aandacht en ruimte te nemen voor innerlijk werk. Wat wil zich ontvouwen in het oog van de orkaan. En van daaruit vormkracht vinden en een nieuw beeld scheppen voor de toekomst.

In zo’n proces zit altijd een stuk wat je niet van tevoren weet, maar wat zich als het ware aankondigt. Zie bijvoorbeeld onderstaand beeld van mij; ik wilde iets maken met schreeuwen en in het proces kwam een tweede gezicht mee wat voor mij een bodem en een ondersteuning aan het schreeuwen gaf. En daarmee symboliseert het beeld voor mij ook houvast en vertrouwen dat die bodem er is.

Het bezig zijn met het maken van een beeld als uitingsvorm voor jouw intentie brengt je uit je hoofd naar andere bewustzijnslagen en daarmee naar een groter informatieveld. Behalve hoofd, hart en buik wordt ook jouw onbewuste weten aangesproken. Een weten dat onderdeel uitmaakt van het grote collectieve veld van informatie wat ons allen omvat. Daar raakt dit proces aan het systemisch fenomenologische. Het ambachtelijke en aanhoudende aspect van beeldhouwen bevordert dit proces. De combinatie van toewijding, volharding en afstemming geeft de juiste trillingsfrequentie voor het openen van de toegangspoort. Letterlijk beitel je de toegang open en volgt daardoor de hermetische wet van overeenstemming; zo boven zo beneden, zo binnen zo buiten en de systeem-harmonie. Dat levert congruentie en manifestatiekracht.

Het is dan logisch dat in het proces van vormgeven en creëren niet zomaar precies ontstaat wat je aan het begin in je hoofd als uitkomst had gedacht Zo Jung ook zegt; het creatieve werk groeit uit onbewuste diepte op. Hierdoor krijgt het iets archetypisch mee. En dan hebben we het nog niet gehad over het ambachtelijke aspect waarbij het soms gepaard gaat met bloed, zweet en tranen en soms op vleugels. Wat allemaal bijdraagt aan het ontstaan van het beeld.


"Het doel van de kunst is niet het uiterlijk van dingen weer te geven, maar het innerlijk. Dat is de echte werkelijkheid" - Aristoteles


“Om je gezicht te zien gebruik je een spiegel. Om je ziel te zien een kunstwerk” - George Bernard Shaw.

Of zoals Joan Miro aan Kandinsky schreef; ”ik kies de vorm niet, de vorm kiest mij”.


Er ontstaat een dialoog tussen jou, jouw onbewuste (en daarmee verbonden het collectieve onbewuste) en dus de antagonist van het rationele deel in jezelf, de context waarin je verkeert, de neutrale waarnemer, de innerlijke criticus en het werk zelf. Het resultaat van die dialoog kan vorm, congruentie en anker geven aan het landschap van je bestaan en daarmee heel veel zeggingskracht juist omdat het voorbij de beperking van het woord gaat.

Dat is waarom beeldhouwen bijdraagt aan het realiseren van verlangens en intenties. Wat je kunt ervaren in de leergang leiderschap in beeld. Dat is waarom beeldhouwen lijkt op toveren. En zouden we niet allemaal graag een toverstokje willen hebben?

Margreet van Dongen

Margreet van Dongen

Is werkzaam bij: