Wat maakt dat een baan bij je past ... is NIET wat je denkt

Wat maakt dat een baan bij je past ... is NIET wat je denkt

Eva (33) heeft een nieuwe baan! Ze had leuke gesprekken en nu ligt er een aanbod. Het bedrijf is echt wat ze wil: innovatief en maatschappelijk betrokken. Een gaaf bedrijf. Wat haar marketingfunctie precies zal inhouden is nog niet helemaal duidelijk (de organisatie zit in een veranderingsproces) maar ze willen haar graag hebben ...

Na een half jaar haakt Eva af

Niet burn out maar wel overspannen. Het werkte totaal niet! Haar baas spreekt ze nauwelijks en als ze hem spreekt gaat het over zijn vergezichten op marketing en over z’n persoonlijke groei. Het gaat niet over wat hij gaat doen, niet over een plan, laat staan over wat Eva’s opdracht is en wat zij kan bijdragen. Het frustreert haar enorm. Temeer omdat de meeste van haar collega’s het allemaal wel best lijken te vinden. Eva vindt het niet best, ze vindt het vreselijk.

Als ik Eva spreek heeft ze al goed nagedacht over wat haar loopbaanvraag is. Want wat er bij haar laatste baan gebeurde, gebeurde al twee keer eerder. …‘Ik heb geen idee meer hoe ik moet bepalen of een baan bij mij past. Ik heb steeds een zorgvuldige afweging gemaakt en het is nu voor de derde keer op niets uitgelopen’.

Eva is niet de enige. Ik spreek met Robert, Mariette, Vivian en Sven. Vaak dertigers, hoog opgeleid, goed CV, sociaal vaardig, vitaal, 3 tot 10 jaar werkervaring. Voor organisaties zijn dit aantrekkelijke mensen. En dus verkopen die zich slim, gebruiken het juiste jargon, schetsen wenkende perspectieven. Dat mag natuurlijk maar als sollicitant moet je wel tegenwicht kunnen bieden. Weten wat je wilt en wat je nodig hebt in een baan. En in een sollicitatiegesprek kunnen doorvragen.

Waar moet je dan op letten?

Satisfiers en Dissatisfiers 

Waar Eva en met haar veel mensen naar kijken is de ‘branding’ van de organisatie. Waar staat de organisatie voor? Hoe kun je je er ontwikkelen / doorgroeien? Is het een organisatie die ‘van deze tijd is’ ? Is het een functie waar je je talenten kunt inzetten? Kun je je werk inrichten zoals jij dat wilt enzovoort. Dit zijn ook prima criteria. Echte satisfiers! Als je die allemaal in een baan terugvindt, kun je daar reuze blij van worden. Alleen zijn satisfiers niet het hele verhaal. Het gaat niet alleen om de plussen...

In elke organisatie liggen er ook potentiële dissatisfiers op de loer. Waar satisfiers een organisatie aantrekkelijk maken zorgen dissatisfiers ervoor dat je er zo snel mogelijk weg wilt. Wat waren de dissatisfiers waar Eva tegenaan liep?

1.   De cultuur in de organisatie

2.   Het gevoel dat ze niet echt een verschil kon maken.

De eerste gaat over de vraag of de organisatie voor jou een goede biotoop is: kun jij er überhaupt in floreren? De tweede gaat over zingeving in je werk: kun je een betekenisvolle bijdrage leveren. En, pech voor Eva, deze twee dissatisfiers zijn de meest venijnige waar je mee te maken kunt krijgen.

Zit je in de goede biotoop?

Als ik mijn cliënten vraag waarom ze bij een organisatie weg zijn gegaan zeggen ze vaak: ‘om de baas’. Nu kan dat natuurlijk een verschrikkelijk iemand zijn maar vaker is het gedrag van die baas een symptoom van de cultuur die er heerst in het bedrijf: vanuit welke waarden wordt er gewerkt en welke waarden doen er minder toe? Je voelt je in een organisatie pas op je gemak als de waarden van die organisatie overeenkomen met jouw eigen waarden. Dan zit je in de goede biotoop, dan kun je tot bloei komen. Als de verschillen in waarden te groot worden raak je in een pijnlijke spagaat.

Eva is succes georiënteerd, ze wil hard werken, tempo maken en scoren. Haar baas heeft andere prioriteiten. Daar kan Eva niet mee uit de voeten maar kennelijk heeft de baas van haar baas er geen last van. En haar collega’s vinden het ook wel best. Wat moet Eva daar in vredesnaam mee? Als ze zich aanpast is ze ontrouw aan zichzelf (met je waarden kun je nu eenmaal niet sjoemelen). Als ze zich niet aanpast wordt ze ziek. Wat blijft er dan over? Weggaan!

Kun je verschil maken?

Een baan die bij je past is in ieder geval een baan waarvan jij van mening bent dat-ie ertoe doet. En het doet ertoe als je een bijdrage levert. Wie bepaalt dat? Jijzelf! We zijn sociale wezens, voor ons is het wezenlijk dat we ervaren dat we in ons werk van betekenis zijn. Dat kan op talloze manieren. Als onderzoekjournalist, marketeer, verpleegkundige, topdirigent en ook in een callcenter waar je lastige klanten te woord staat. Je komt echter in de problemen als je werkelijk niet (meer) weet wat jouw werk eigenlijk toevoegt. Dat je ervan overtuigd raakt dat jouw baan (en daarmee jijzelf dus) er net zo goed niet had kunnen zijn. Dan heb je zoals cultureel antropoloog David Graeber dat noemt: een bullshit job! En het helpt hooguit een klein beetje als anderen je werk wel waarderen… Voor Eva leek het alsof haar werk was losgezongen van waar het eigenlijk om draaide in de organisatie. Ze kreeg maar niet helder hoe haar werk kon bijdragen aan het grotere geheel. En dus vervaagde haar raison d'être in de organisatie.

Natuurlijk loopt dit verhaal goed af. Inmiddels heeft Eva een completer beeld van wat er voor haar toe doet in een baan, wat er bij haar past. En daarmee weet ze heel goed waarover zij met een nieuwe werkgever wil praten en op welke punten ze gaat doorvragen!

Als je meer blogs wilt lezen over carrière vragen, kijk dan op www.vanede.nl/nl/blogs.

Of neem contact op om vrijblijvend kennis te maken met ons: https://www.vanede.nl/nl/contact/.

Hans Boer

Is werkzaam bij: